ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ

ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ, ਜਿਸਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ ਜਾਂ ਮਈ ਦਿਵਸ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਰ ਸਾਲ 1 ਮਈ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਨ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ, ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਇਤਿਹਾਸ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮਜ਼ਦੂਰ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਿਕਾਸ ਨਾਲ।

ਉਤਪਤੀ ਅਤੇ ਹੇਅਮਾਰਕੇਟ ਮਾਮਲਾ

ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ 1880 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਮਜ਼ਦੂਰ ਸੰਗਠਨ ਅਤੇ ਯੂਨੀਅਨਾਂ ਕੰਮ ਦੇ ਘੰਟੇ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਔਖੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ 12-16 ਘੰਟੇ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਅੰਦੋਲਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ 8 ਘੰਟੇ ਕੰਮ, 8 ਘੰਟੇ ਆਰਾਮ ਅਤੇ 8 ਘੰਟੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਸੀ।

1 ਮਈ, 1886 ਨੂੰ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੇ ਹੜਤਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਦੇ ਡਾਊਨਟਾਊਨ ਵਿੱਚ ਹੇਮਾਰਕੇਟ ਸਕੁਏਅਰ ਕੇਂਦਰ ਬਿੰਦੂ ਬਣ ਗਿਆ। 4 ਮਈ, 1886 ਨੂੰ, ਹੇਅਮਾਰਕੇਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰੈਲੀ ਦੌਰਾਨ, ਹਿੰਸਾ ਭੜਕ ਗਈ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਅਣਪਛਾਤੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਬੰਬ ਸੁੱਟਿਆ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਕਈ ਮਜ਼ਦੂਰ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ ਕਈ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਦੂਰ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਹੇਅਮਾਰਕੇਟ ਅਫੇਅਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ।

ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਤਾ

1889 ਵਿੱਚ, ਪੈਰਿਸ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ, ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਨੇਤਾ ਰੇਮੰਡ ਲੈਵਿਨ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ 'ਤੇ, 1 ਮਈ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਹੇਅਮਾਰਕੇਟ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਲਈ ਏਕਤਾ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਸੀ। 1890 ਵਿੱਚ, ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ, 1 ਮਈ ਨੂੰ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ।

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ 1 ਮਈ 1923 ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਇਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਦਰਾਸ (ਹੁਣ ਚੇਨਈ) ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੀ ਲੇਬਰ ਕਿਸਾਨ ਪਾਰਟੀ ਦੁਆਰਾ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਜ਼ਦੂਰ ਕਿਸਾਨ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਦਿਨ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ ਦੌਰਾਨ ਮਜ਼ਦੂਰ ਲਹਿਰਾਂ ਨੇ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।

ਮਹੱਤਵ

ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ - ਉਚਿਤ ਉਜਰਤਾਂ, ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਾਰਜ ਸਥਾਨਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਵੀ ਇਹ ਦਿਨ ਹੜਤਾਲਾਂ, ਰੈਲੀਆਂ ਅਤੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਏਕਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਸਿੱਟਾ

ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਿਵਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ, ਏਕਤਾ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਲਈ ਲੜਾਈ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਿਰਤ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ - ਜਿਵੇਂ ਕਿ 8 ਘੰਟੇ ਦਾ ਕੰਮ-ਦਿਨ - ਪਿਛਲੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹਨ। 1 ਮਈ ਨੂੰ, ਇਹ ਦਿਨ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਅਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।