ਸਕੂਲ ਬੈਗਾਂ ਉੱਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ 

ਸਕੂਲ ਬੈਗ ਦਾ ਭਾਰ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਬਹਿਸ ਦਾ ਇੱਕ ਬੇਤਰਤੀਬੇ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਤਜਵੀਜ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਸਕੂਲੀ ਬੈਗਾਂ ਨੂੰ ਹਲਕਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।  ਇਹ ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆ ਬਾਰੇ ਕੇਂਦਰੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਬੋਰਡ ਅੱਗੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਕੇਂਦਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਆਦਤ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ "ਕਲਾਸ ਦੀਆਂ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀਆਂ" ਦੀ ਨਵੀਂ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਵੀ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਕੂਲ ਬੈਗਾਂ ਨੂੰ ਹਲਕਾ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਕੀ ਸਕੂਲ ਬੈਗਾਂ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ?

ਹਾਂ 

- ਚੌਦਾਂ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਕਮਰ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿਚ ਸਕੋਲੀਓਸਿਸ ਸਮੇਤ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿਚ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।

- ਸਕੂਲ ਬੈਗ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਲਾਕਰ ਲਗਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਪੀਆਂ  ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਨ।

- ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ, ਸਕੂਲੀ ਬੱਚੇ ਹੋਮਵਰਕ ਲਈ ਸਿਰਫ ਦੋ ਸ਼ੀਟਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸਮੇਤ ਨੋਟਬੁੱਕਾਂ ਅਤੇ ਪਾਠ-ਪੁਸਤਕਾਂ ਸਕੂਲ ਦੇ ਲਾਕਰਾਂ ਵਿਚ ਰੱਖੀਆਂ  ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।

- ਸਕੂਲ ਬੈਗ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਪਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹਿੰਗਾ ਸੌਦਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿਚ ਸ਼ੋਅ-ਆਫ ਦੇ ਵਧ ਰਹੇ ਰੁਝਾਨ ਨਾਲ ਸਕੂਲ ਬੈਗ ਟੌਰ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ  ਵਿਚ ਬਦਲ ਗਏ ਹਨ।

- ਇਹ ਈ-ਕਲਾਸਰੂਮ ਅਤੇ ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਸਕੂਲ ਬੈਗਾਂ ਜਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਈ ਕੋਈ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ।

ਨਹੀਂ 

- ਸਾਰੇ ਸਕੂਲਾਂ ਲਈ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ ਲਾਕਰ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਨਾ ਅਸੰਭਵ ਹੈ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਜਦੋਂ ਕਲਾਸਰੂਮ ਆਕਾਰ ਦੇ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਲਾਕਰਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਕਲਾਸਰੂਮ ਦੀ ਅੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਗ੍ਹਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।

- ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੀ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸੌਖਾ ਅਤੇ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਕੂਲ ਬੈਗਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਮਿਲੇਗਾ ਅਤੇ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਨਗੇ।

- ਪਿੱਠ ਦਰਦ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ, ਉਦਯੋਗ ਨੇ ਸਕੂਲ ਟਰਾਲੀ ਬੈਗ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੋਢਿਆਂ 'ਤੇ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।

- ਸਕੂਲ ਬੈਗ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਸਕੂਲ ਜੀਵਨ ਅਧੂਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਸਕੂਲ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬੈਗ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਖਜ਼ਾਨਾ ਬਕਸਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਚੀਜ਼ਾਂ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।

- ਅਜੋਕੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ, ਸਕੂਲ ਕੋਲ ਖੇਡ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਹੋਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਹ ਕਿੱਥੇ ਲਾਕਰਾਂ ਲਈ ਜਗ੍ਹਾ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨਗੇ।

- ਸਕੂਲ ਬੈਗਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸਕੂਲ ਸਟਾਫ' ਤੇ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦੇਵੇਗੀ, ਜੋ ਕਿ ਦੁਬਾਰਾ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਸਿੱਟਾ 

ਇੱਥੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਕਈ ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਨਿਯਮ ਹਨ। ਦਰਅਸਲ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਕੂਲ ਬੈਗਾਂ ਦਾ ਭਾਰ ਪੰਜ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਤੋਂ ਉਪਰ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਦਿਆਂ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਕੂਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਾਰੀਆਂ ਪਾਠ-ਪੁਸਤਕਾਂ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖਰੜੇ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਾਰ ਵਾਲੀਆਂ ਬੋਰੀਆਂ ਕਾਰਨ ਭਾਰੀ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਕੂਲ ਬੈਗਾਂ ਉੱਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲੋਂ ਹਲਕੇ ਸਕੂਲ ਬੈਗ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਵਿਕਲਪ ਹਨ।

                                                                                                                     Balwinder Singh

                                                                                                                     baginotes.blogspot.com

                                                                                                                     07-Aug-2021